Интернет-игра «НАША Беларусь» / “ OUR Belarus ” Internet - Game
МАТЕРИАЛЫ ДЛЯ ОТВЕТОВ
...назад |
Команда “ Интеллектуал» гимназии № 1 г. Слонима
(Гродненская область)
Вапрос №5
Разглядаючы пытанне аб мясцовых мовах, урад БССР яшчэ у 1921 годзе прадписау: "Наркамасветы (Народнаму камисарыяту асветы) зрабиць захады даузмацнення працы на мове пераважнай большасци працоунага сялянства Беларуси - мове беларускай.Наркамасветы павинен у сваёй працы зыходзиць з няухильнай перспектывы планамернага и паступовага пераходу устаноу, у яких навучаюцца и выхоуваюцца дзеци-беларусы, на их матчыну беларускую мову выкладання".
Гэта было пацверджана у 1923г. гна 12-ай Усебеларускай партканферэнцыи. На ёй было адзначана: "Камунистычная партыя у поунай адпаведнасци са сваёй праграмай у галине нацыянальнага пытання павинна зрабиць усе захады да наладжвання працы на беларускай мове, ствараючы нармальныя умовы
для развицця беларусскай культуры".
Дадзенае палажэнне было заканадауча замацавана у арт. 22 Канстытуцыи БССР 1927: "Дзякуючы значнай перавазе у БССР насельництва беларускай нацыянальнасци, беларуская мова выбираецца як мова, пераважаючая для зносин памиж дзяржауными, прафисиянальными и грамадскими и арганизацыями".
Литаратура: падручник 9 класа пад рэдакцыяй доктара гистарычных навук, прафесара М. С. Сташкевича.
Вопрос №6
Явления,факты и события на Белорусских землях, которые были наиболее важными для понимания сущности межкультурного и мультикультурного взаимодействия народов:
- Формирование Киевской Руси:
в Киевскую Русь вошли Полоцкое и Туровское княжства. Это привело к смешиванию белорусской и древнерусской культур.
- Грунвальдская битва 1410 года: в результате на территории Беларуси стали проживать татары, немцы, чехи и т.д.
Витовт ввёл свободу веровызнания ,в результате многие татары остались жить на белорусских землях. Были построены первые мечети под Лидой (1415) и в Ловчицах под Новогрулком (1420)
- Люблинская уния 1 июля 1569 года: слияние польского, белорусского и литовского народов в одну державу - Речь Посполитую.
- Берестейская церковная уния 1569 года: в результате произошло объединение польской (католической) и белорусской (православной) религий в одну общую униятскую веру.
- 1794 г. Екатерина II вводит "границу еврейской оседлости" в белорусских губерниях. Это привело к этническому и культурному слиянию белорусского и еврейского народов.
Вапрос №2
XV-XVI стагоддзе называюць векам ВКЛ. Именна у гэтую эпоху назираецца уздым рамяства , рост гарадоу, станауленне беларускай мовы и письменнасци, грамадска-палитычнай думки, а таксама складванне унутранага и знешняга рынку краины.
У гэты час выдаюцца Статуты ВКЛ, якия сфармиравали еурапейскую палитычную и заканадаучую систэму. А трэци Статут ВКЛ доуги час з'яуляуся прыкладам дасканаласци дакумента у Еуропе. Выхадцы з Беларуси займалися ва университэтах Польшчы, Аусрыи, Швейцарыи, Германии, Францыи, Италии , даводзячы сваи идэи да еурапейцау.
Адзин з найвяликшых дзеячау беларускай духоунай культуры Ф.Скарына выдавау свае першыя книги у Празе.
Гэтыя выданни паставили беларускую культуру упоравень з культурай вядучых еурапейских краин и павысили интарэс еурапейцау да яе.
Што датычыцца палитыки, то найбольшае уздзеянне на Еуропу яна мела у XIII-XV стагоддзях. Гэта час фармиравання
ВКЛ и паходау крыжакоу, агрэссия яких была спынена з дапамогай ВКЛ (Княства натой час было у аб'яднанни з Польшчай).
Вопрос №3
Вильнюски университэт
Вильнюски университэт имя в. Капсукаса, самая старэйшая вышэйшая навучальная установа у СССР. Заснавана у 1579 як Виленская акадэмия. Мела спачатку филасоуски и багаслоуски факултэты, у 1641 аткрыты юрыдычны факультэт. Киравау акадэмияй езуицки ордэн. З 1773 назван Галоунай школай Вяликага княства Литоускага, з 1796 - Галоунай Виленскай школай, з 1803 - императарским Виленским университэтам. На той час у складзе университэта были факультэты: маральных и палитычных навук, физика-матэматычны, медыцынски. Ва университэце вучылася многа студэнтау з Беларуси. У першай чвэрци 19 ст. уиверситэт зъяуляуся вучэбным и администрацыйным цэнтрам Виленскай навучальнай акруги. у пачатку 19 ст. у Виленским университэце иснавали тайныя таварыствы филаматау и филарэтау, у яких удзельничали и студэнты А. Мицкевич, Я. Чачот, Т. Зан, И. Ходзька и инш. Пасля паустання 1830-1831 университэт закрыты (1832). Ва университэце выкладали астраномы М. Пачобут-Адляницки и Ян Снядэцки, гисторык И. Лялевель, архитэктар Л. Стуока-Гуцявичус, доктары медыцыны А. Бекю, В. В. Пеликан и инш. Тут атрымали адукацыю письменник Ю. Славацки, гисторык С. Даукантас, манголазнавец В. М. Кавалеуски, геолаг И. Дамейка, гисторык И. Данилович и инш. Университэт адыграу важную ролю у фармираванни нацыянальнай самасвядомасци беларускага и литоускага народау, у абуджэнни интарэсу да навуки и асветы, гисторыи Беларуси и Литвы, роднай мовы. У 1919 Савецки урад Литвы вадау дэкрэт аб адраджэнни Виленскага университэта. У 1919-1939 университэт иснавау як навучальная установа буржуазнай Польшчы. З 1940 пачауся савецки перыяд развицця Виленскага университэта. У 1955 яму прысвоена имя В. Капсукаса. Факультэты у 1970/1971 навучальным годзе: матэматыки, физики, химии, прыродазнаучых навук, медыцыны, гисторыи, филалогии, эканомики, юрыдычны, Каунаски завочны факультэт. Ёсць завочная и вячэрняя аддзяленни, аспирантура. У складзе ун-та навук. б-ка (2,5млн. тамоу), астр. абсерваторыя, батаничны сад, виварый. Вяликия асветники и першадрукары зямли беларускай, якия унесли велми значны уклад у развиццё беларускай, польскай, литоускай культур, Ф. Скарына и М. Гусоуски, таксама набыли сваю адукацыю у Виленским университэце.
Вопрос №4: Каких известных деятелей искусства и политики в равной мере частью своего национального наследия считают и белорусы, и поляки, и литовцы? За что именно? Почему так произошло?
Ответ:
Кастусь Каліноўскі - кіраўнік "чырвонай" плыні шляхецкіх рэвалюцыянераў у Беларусі ў час паўстання 1863 г. З лета 1862 г. К. Каліноўскі разам са сваімі паплечнікамі В. Урублеўскім і Ф. Ражанскім выдаваў першую рэвалюцыйна-дэмакратычную газету на Беларусі "Мужыцкая праўда", якая друкавалася на беларускай мове лацінскім шрыфтам. К. Каліноўскі прапагандаваў ідэю народнай, сялянскай рэвалюцыі і сфармуляваў ідэю дэмакратычнай народнай дзяржавы: "...не народ зроблены для ўрада, а ўрад для народа". Таму асоба Каліноўскага мела даволі вялікую папулярнасць сярод беларускага, літоўскага і польскага сялянства.
Тадэвуш Касцюшка яшчэ юнаком на працягу трох гадоў вучыўся ў Парыжы пасля заканчэння кадэцкай школы ў Варшаве. Сем гадоў Касцюшка правёў у Амерыцы, дзе актыўна ўдзельнічаў у барацьбе паўночнаамерыканскіх супраць англійскага каланіяльнага ўладарніцтва. Ён быў асабіста знаёмы з першым прэзідэнтам ЗША Джорджам Вашынгтонам, сябраваў з адным з аўтараў амерыканскай "Дэкларацыі незалежнасці" Томасам Джэферсанам. Т. Касцюшка з'яўляецца нацыянальным героем ЗША і Польшчы, ганаровым грамадзянінам Францыі. Ён кіраваў паўстаннем 1794 г. на тэрыторыі Польшчы, хоць і нарадзіўся на тэрыторыі Беларусі.
Эліза Ажэшка фармальна з'яўляецца польскай пісьменніцай, але яна нарадзілася ў маёнтку Мілкаўшчына на Гродзеншчыне. вучылася яна ў манастырскім пансіёне ў Варшаве. Нацыянальна-вызваленчая барацьба польскага народа і сялянскі рух на Беларусі адыгралі выключную ролю ў фарміраванні яе светапогляду. У час паўстання 1863-64 г. была сувязной партызанскага атрада Рамуальда Траўгута, які дзейнічаў на тэрыторыі беларускага палесся. Галоўнымі тэмамі яе літаратурнай спадчыны з'яўляюцца ідэі свабоды і раўнапраўя польскай жанчыны, цяжкі лёс яўрэйскай беднаты, крытыка шляхты, надзённыя праблемы польскага жыцця, цяжкае жыццё сялянства пасля рэформы 1861 г., раскрыццё лепшых рысаў нацыянальнага характару і духоўнага багацця беларускага народа і інш.
Але, мабыць, самым значным імём у гэтым спісе знакамітых людзей з'яўляецца імя польскага Адама Міцкевіча. Ён нарадзіўся на хутары Завоссе Навагрудскага павета Літоўскай губерніі. Ён паходзіў з сям'і адваката, збяднелага шляхціца, але гэта не перашкодзіла яму ў атрыманні адукацыі спачатку ў Навагрудскай дамініканскай школе, а потым у Віленскім універсітэце. Пасля навучання працаваў настаўнікам, потым стаў арганізатарам тайных таварыстваў патрыятычнай моладзі - філаматаў і філарэтаў. Пасля арышту ў 1824 годзе зблізіўся з дзекабрыстамі і рускімі пісьменнікамі. з мая 1829 вымушаны знаходзіцца ў эміграцыі (адзін з палітычных кіраўнікоў левага крыла польскай эміграцыі). У сваёй творчасці Міцкевіч высока ацэньваў фальклор беларускага народа, пісаў пра цяжкі лёс беларусаў, беларускую мову называў "самай гарманічнай і з усіх славянскіх моў найменш змененай". Творы Міцкевіча праскнуты нацыянальна-вызваленчымі ідэямі і рэвалюцыйным пафасам, ужо ў ранніх вершах гучаць тэмы і вобразы подказаныя жыццем і гісторыяй беларускага народа. Пераадольваючы класістычныя традыцыі, А.Міцкевіч выступіў пачынальнікам рэвалюцыйнага рамантызму ў польскай літаратуры.
Творчасць Міцкевіча зрабіла вялікі ўплыў і на развіцце бел літаратуры.
Литаратура: Vilniaus universitetas , Vilnius , 1966.
А. Шыдлаускас. Вильнюс.
Вопрос №1
В результате принятия христианства в белорусской культуре стали заметны элементы византийской культуры, в частности, в архитектуре - строительство Полоцкой Софии по образцу храма Святой Софии в Константинополе.
Немаловажную роль во взаимодействии белоруссой и европейской культур сыграли просветители эпохи Возрождения. Одним из них был Франциск Скорина, белорусский и восточнославянский первопечатник, мыслитель, гуманист, учёный и писатель. Нельзя не упомянуть Миколу Гусовского, автора знаменитой поэмы на латинском языке "Песня про зубра". Он учился во Франции и Италии, где оформились его патриотические взгляды на Беларусь. Возродил кириллическое книгопечатание один из первых русских и белоруских печатников Пётр Мстиславец, который внёс значительный вклад в развитие не только белоруской и русской, но иобщеславянской культур. Свой вклад в развитие как белорусской, так и русской культур внесли Симеон Полоцкий ("Букварь языка славянского", "Псалтирь рифмованая"), Илья Капиевич ("Краткое и полезное руковедение во арифметику"), который издавал учебники на русском языке по грамматике латинской, русской, риторике и т. д. фактом признания наших соотечественнков мировым сообществом может служить внесение таких имён, как Франциск Скорина и Микола Гусовский в календарь международных дат великих деятелей всей славянской культуры.
Литература:"Цi ведаеце вы гiсторыю Беларусi"
Имя команды: Интеллектуал
1. Шпак Ольга - 10 кл
2. Вагуро Павел
3. Щуро Александр
4. Савко Александр
5. Парфенчик руслан
6. Петюшик Александр – 11 кл
...назад |